Γράφει η Ευγενία Παπαχρηστοπούλου
Ψυχολόγος-Κλινική Νευροψυχολόγος, BSc,MSc
Καθηγήτρια Κλινικής Νευροψυχολογίας, SCG College
Επιστημονική Συνεργάτης Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών
Πρωτόγνωρες, πρωτάκουστες, παράξενες εμπειρίες. Το πολύ μπλέκεται με το τίποτα και θεριεύει και πρώτη φορά συμπορεύονται. Όλα σε μεγέθυνση. Η απειλή, ο θάνατος, η αυστηρότητα, η αβεβαιότητα συντείνουν στο χάος. Οι άνθρωποι άβουλα όντα, πιόνια ενός αόρατου εχθρού. Οι κυβερνήσεις ανύπαρκτες. Διατάξεις και νόμοι πάνε κι έρχονται χωρίς αντικείμενο, χωρίς αποτέλεσμα, χωρίς στόχο. Ο φόβος; Υπάρχει; Και ναι και όχι. Φόβος όμως γιατί; Για την πιθανή απειλή ή για την τιμωρία; Ίσως για το δεύτερο. Το πρώτο αντιμετωπίζεται. Από την έντονη επιθυμία, το αβέβαιο και το ρευστό να γίνει σταθερό και μόνιμο. Από τη θέληση να μην αποχωριστούμε το γνώριμο, το οικείο. Τη ζωή όπως τη ζούμε. Αλλά και η αποφυγή της τιμωρίας ξεκινάει από την ίδια βάση και αποσκοπεί στη μη διατάραξη της γνώριμης ηρεμίας. Της φαινομενικής μας ασφάλειας. Τίποτα πιο ασφαλές από το κεκτημένο. Η κατάληξη είναι μία. Αναγκαστική πειθαρχία. Ίσως συμβατή με τη μέση και μεγαλύτερη ηλικία. Τα νιάτα όμως; Οι έφηβοι; Ίσως το αναμενόμενο θα ήταν πορείες, αντιστάσεις, οργή, θυμός και άλλες αντιδράσεις που συνήθως εκλύονται σε ό,τι τους καταπιέζει. Τώρα όμως δε γίνεται αυτό. Φοράνε τις μάσκες τους και το παλεύουν. Κάθονται πίσω από τις οθόνες και κάνουν μάθημα. Τα αντικείμενα που μέχρι πρότινος συνδέονταν με την επικοινωνία και την ψυχαγωγία για κάποιους τώρα έγιναν και μέσα μάθησης. Αναγκαστικά. Και συνεχίζουν μετά το διάβασμα. Γιατί έχουν ελπίδα. Το μέλλον τους. Επενδύουν σε αυτό. Κάνουν όνειρα. Τι επάγγελμα θα κάνουν για να ζήσουν και όχι μόνο. Κάποιοι κανονίζουν με τους φίλους τους να βγάλουν έξω το κατοικίδιο και να συναντηθούν. Ανά δύο. Με τους πιο κολλητούς. Κάποιοι πιο τολμηροί συναντιούνται ανά ομάδες και μιλάνε, πειράζονται, ζουν.
Τα παιδιά; Απίστευτα. Οι δάσκαλοί μας. Πιο πειθαρχημενα απ΄όλες τις ηλικιακές ομάδες. Η μάσκα δεν κουνιέται από τα προσωπάκια. Και αν κουνηθεί με μία κίνηση επιστρέφει στη θέση της. Μιλάνε, ανταποκρίνονται, επικοινωνούν, κάνουν παρέες μέσα από τις μάσκες. Το έμαθαν και αυτό. Κοιτάνε πια τα μάτια για να μάθουν, να κατανοήσουν, όχι τα χείλη. Και όταν χαμογελούν το κάνουν μέσα από τη μάσκα και όλο το πρόσωπο φωτίζεται. Μας διδάσκουν συμμόρφωση, πειθαρχία, υποδειγματική στάση ζωής.
Οι μεγάλοι; Αποδεικνύονται οι πιο αντιδραστικοί. Με τη διαμαρτυρία, την άρνηση, την καχυποψία κάνουν ό,τι μπορούν να διαχειριστούν και αυτοί τη διατάραξη της ρευστότητάς τους. Στο τέλος όμως πειθαρχούν. Η έρημη πόλη όταν βραδιάζει είναι η απόδειξη. Η χαρακτηριστική θλίψη της ηρεμίας κυριαρχεί. Οι κραυγές καταλαγιάζουν και οι πιο ανήσυχοι ησυχάζουν. Και αυτοί που αντιδρούν και οι άλλοι που συμμορφώνονται , όλοι μαζί πειθαρχούν. Γιατί τι περιμένουμε; Τι προσδοκούμε μέσα από αυτό; Τι ελπίζουμε;
Μα να συνεχίσουμε τις ζωές μας. Τη φαινομενική ευτυχία μας. Να δουλεύουμε για να ξεχρεώνουμε, να βολευόμαστε στους τέσσερις τοίχους μας, να συνάπτουμε επιφανειακές σχέσεις ή σχέσεις συμφέροντος. Να ζούμε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να τελειώνει η μέρα και να μετράμε τα λαικ που πήραμε για να τονώνουμε την αυτοπεποίθησή μας. Και να ζούμε σε μία εικονική πραγματικότητα. Αυτή που μας φτιάξανε, αυτή που επιλέξαμε να ακολουθούμε γιατί μας αρέσει, γιατί μας βόλεψε. Με ένα κλικ δείχνω εύκολα τον εαυτό μου, το σπίτι μου, τις σκέψεις μου, ό,τι θέλω και ό,τι δεν θέλω. Όλα με το πάτημα ενός κουμπιού. Και ήρθε τώρα αυτό το τερατάκι να με κλείσει μέσα, να με κάνει αναγκαστικά να κάνω όλα αυτά σε μεγέθυνση.
Επαναστατήστε λοιπόν μέσα από τις οθόνες σας, γκρινιάξτε, αντιδράστε, κάντε χιούμορ, σχέσεις, τα πάντα. Και αποξενωθείτε. Από τους αγαπημένους σας, αυτούς που είναι δίπλα σας, τα παιδιά σας, από τον εαυτό σας. Ευκαιρία είναι τώρα. Γιατί μετά, θα ξαναβγείτε, θα αποκτήσετε τη δήθεν ελευθερία σας και θα συνεχίζετε να φυτοζωείτε.
Να αλλάξει αυτό τώρα. Ας μάθουμε να ενδοσκοπούμε, να κάνουμε απολογισμό, να μετράμε τα σωστά και τα λάθη, να αναλογιζόμαστε τα κέρδη και τις ζημίες, να βλέπουμε μέσα από τα μάτια των συντρόφων μας, των παιδιών μας, τώρα που βρισκόμαστε μαζί στον ίδιο χώρο, τώρα που έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου. Ας αφουγκραστούμε τις ανάγκες τους. Ας αφήσουμε λίγο τον υπολογιστή και το κινητό, ας πάρουμε μία αγκαλιά τον εαυτό μας. Να του μιλήσουμε τρυφερά. Να τον επιβραβεύσουμε , να επενδύσουμε σε αυτόν, να θέσουμε στόχους.
Ας κοιτάξουμε το μήνυμα που έφερε ο κορωνοϊός, πέρα από τις αρνήσεις και τις αντιδράσεις. Ήρθε να προκαλέσει σεισμό. Σεισμό σε ό,τι ξέρουμε. Διαταράσσει σχέσεις, αποκόβει επικοινωνίες, κρύβει χαμόγελα, απαγορεύει χειραψίες, βάζει σε κίνδυνο το πολύτιμο αγαθό της υγείας. Να δούμε και την άλλη οπτική; Μαθαίνουμε να βλέπουμε μέσα στην ψυχή του άλλου, η αγκαλιά είναι περιζήτητη, το φιλί ακόμα περισσότερο. Ποια αγκαλιά όμως; Όχι η σαρκική, αλλά η πνευματική, αυτή που σε ανυψώνει στα ουράνια. Ποια επικοινωνία; Η ουσιαστική , που ο ένας μιλάει και ο άλλος αφουγκράζεται. Ποια υγεία; Όχι αυτή που ξέραμε, η δεδομένη , η άλλη, το υπέρτατο αγαθό, το δώρο του σύμπαντος στον άνθρωπο. Αυτή που πρέπει πλέον να προσέξουμε, να τη διαφυλάξουμε, να επενδύσουμε και τέλος να μάθουμε επιτέλους να ζούμε.