Τα δεδομένα από την πλήρη ανάλυση της ελληνικής μελέτης APRAISAL παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη διάρκεια του 29ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας (29-31 Οκτωβρίου 2020). Η πλήρης αυτή ανάλυση, συμπεριέλαβε 287 ασθενείς από 22 δερματολογικά κέντρα, που είχαν κατά κανόνα μέτριας βαρύτητας ψωρίαση και έλαβαν 12 μήνες θεραπεία με απρεμιλάστη από του στόματος, 30 mg, δύο φορές την ημέρα.[i] Η μελέτη APRAISAL, στο σύνολό της, αξιολόγησε παραμέτρους αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητας ζωής για περίοδο 12 μηνών, με τη συμμετοχή 302 ασθενών πανελλαδικά.
Το κύριο καταληκτικό σημείο της μελέτης APRAISAL ήταν η επίτευξη βαθμολογίας ≤ 5 στο Δερματολογικό Δείκτη Ποιότητας Ζωής, DLQI, στους 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη, που αντιστοιχεί σε χαμηλή έως καμία επίδραση της νόσου στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Έξι στους δέκα ασθενείς που έλαβαν 6 μήνες θεραπεία με απρεμιλάστη πέτυχαν τον προαναφερθέντα στόχο, ενώ η αναλογία αυξήθηκε σε περίπου επτά στους δέκα στους 12 μήνες.1
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους ίδιους τους πάσχοντες, 7 στους 10 ασθενείς αποκόμισαν το μέγιστο δυνατό κλινικό όφελος από τη θεραπεία με απρεμιλάστη, καθώς πέτυχαν βαθμολογία 3 ή 4 στο Δείκτη Patient Benefit Index.1
Η απρεμιλάστη οδήγησε σε σημαντική κλινική βελτίωση ως προς τη βαρύτητα της νόσου, την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, των ονύχων και των παλαμών-πελμάτων μετά από 12 μήνες θεραπείας, σύμφωνα με την κλινική αξιολόγηση από τον θεράποντα ιατρό.1 Βελτίωση κατά 75% (PASI75) στη βαθμολογία PASI (ειδικός δείκτης της έκτασης και βαρύτητας της ψωρίασης) μετά από 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη πέτυχε το 45,3% των ασθενών, ενώ στους 12 μήνες θεραπείας το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 61%.1
Ο Καθηγητής Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δρ. Δημήτριος Ιωαννίδης, μέλος της επιστημονικής συντονιστικής επιτροπής της μελέτης APRAISAL ανέφερε σχετικά: «Η μελέτη κατέδειξε τη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής που σχετίζεται με την ψωρίαση στην πλειοψηφία των ασθενών, καθώς και τη σημαντική βελτίωση των δερματικών βλαβών. Υψηλή αποτελεσματικότητα καταγράφηκε, επίσης, σε επιμέρους δείκτες αξιολόγησης ειδικών μορφών της νόσου, όπως στην ψωρίαση ονύχων, τριχωτού κεφαλής, παλαμών-πελμάτων, αλλά και στις αξιολογήσεις των ίδιων των ασθενών ως προς το θεραπευτικό όφελος που έλαβαν από τη θεραπεία με απρεμιλάστη. Η μελέτη APRAISAL επιβεβαιώνει, τέλος, τα αποτελέσματα προηγούμενων κλινικών μελετών αναφορικά με το υψηλό προφίλ ασφάλειας της θεραπείας. Η διεξαγωγή μελετών σε συνθήκες καθημερινής κλινικής πρακτικής, όπως η APRAISAL, είναι σημαντική καθώς μας δίνεται η δυνατότητα να αξιολογήσουμε τη συγκεκριμένη θεραπεία στους ασθενείς της χώρας μας».
Αναφορικά με τις εντοπίσεις και τα συμπτώματα της ψωρίασης που επιβαρύνουν ιδιαίτερα τον ασθενή, 70,8% των ασθενών με σοβαρή ως πολύ σοβαρή ψωρίαση τριχωτού κεφαλής [βαθμολογία ≥3 στη Σφαιρική Αξιολόγηση του Τριχωτού της Κεφαλής από τον Ιατρό (ScPGA)] και 72,7% των ασθενών με σοβαρή ως πολύ σοβαρή παλαμοπελματιαία ψωρίαση [βαθμολογία ≥3 στη Σφαιρική Αξιολόγηση της Παλαμοπελματιαίας Ψωρίασης από τον Ιατρό (PPPGA)] πέτυχαν βαθμολογία 0 (καθαρό) ή 1 (σχεδόν καθαρό) στην αντίστοιχη κλίμακα, στους 12 μήνες θεραπείας.1 Τα δεδομένα κατέδειξαν επίσης ότι, το 64,7% και 80% των ασθενών επέδειξε σημαντική βελτίωση της ψωρίασης ονύχων στους έξι και δώδεκα μήνες αντίστοιχα, όπως εκφράστηκε με τη βελτίωση στις βαθμολογίες του Δείκτη Βαρύτητας Ψωρίασης Ονύχων (NAPSI50).1
Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ασθενείς (84,3%) παρέμειναν στη θεραπεία με απρεμιλάστη για 12 μήνες, ενδεχομένως παρέχοντας περαιτέρω γνώση ως προς την αποτελεσματικότητα και την ικανοποίηση των ασθενών από τη θεραπεία με απρεμιλάστη, που πηγάζει τόσο από τα κλινικά δεδομένα όσο και από την εκτίμηση του θεραπευτικού οφέλους από τους ίδιους τους ασθενείς.1
Ο Ιατρικός Διευθυντής Ανοσολογίας της GENESIS Pharma, κος Νίκος Αντωνακόπουλος επεσήμανε ότι: «Περισσότεροι από 509.000 ασθενείς με ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, έχουν λάβει θεραπεία με απρεμιλάστη. Η μελέτη APRAISAL αποτελεί την πρώτη αμιγώς ελληνική μελέτη, που σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε προκειμένου να καταδείξει τόσο τα κλινικά αποτελέσματα, όσο και την επίδραση της θεραπείας με απρεμιλάστη στην ποιότητα ζωής των ασθενών με μέτρια ψωρίαση μέσα από την καθημερινή κλινική εμπειρία, λαμβάνοντας υπόψη αξιολογήσεις των ιατρών αλλά και των ίδιων των πασχόντων».
Η μελέτη APRAISAL εμπλουτίζει τα παγκόσμια δεδομένα της καθημερινής κλινικής πρακτικής για την απρεμιλάστη, που είναι συνεπή με τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της, όπως αυτά είχαν καταδειχθεί στις εγκριτικές της μελέτες. Ειδικότερα, η ασφάλεια της απρεμιλάστης, όπως αξιολογήθηκε μέσα από τη συγκεκριμένη μελέτη, συνάδει με το ήδη γνωστό προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου. Η συνολική επίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών στους 12 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη ήταν παρόμοια με αυτή που έχει καταγραφεί σε προηγούμενες κλινικές μελέτες. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν η απώλεια βάρους (4,2%).1 Πονοκέφαλος και διάρροια αναφέρθηκαν από 3,1% των ασθενών.
Η απρεμιλάστη διατίθεται στην ελληνική αγορά από την ελληνική φαρμακευτική εταιρεία GENESIS Pharma βάσει συμφωνίας με την Amgen (Europe) GmbH.
[i] Ιωαννίδης Δ. et al. Impact of Apremilast in Biologic-Naive Patients With Moderate Psoriasis and Poor Quality of Life: Final Results of the Greek Nationwide, Real-World, Prospective APRAISAL Study, P1322. 29o Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας, 29-31 Οκτωβρίου 2020.
2 Ιωαννίδης Δ.,Ψωρίαση. Κοινωνία & Υγεία VI 2007, σελ. 123-132 https://helios-eie.ekt.gr/EIE/bitstream/10442/403/1/M01.050.12.pdf ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: Οκτώβριος 2020.
3 Augustin M and The European Expert Working Group for Healthcare in Psoriasis. A framework for improving the quality of care for people with psoriasis. JEADV 2012, 26 (Suppl. 4), 1–16.
4 De Vries AC et al. Cochrane Database Syst Rev. 2013; 1:CD007633
5 Tan EST et al. Am J Clin Dermatol; 2012; 13(6):375–388.
6 Lebwohl MG et al.Patient perspectives in the management of psoriasis: Results from the population-based Multinational Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis Survey J Am Acad Dermatol 2014;70:871−81
7 Yosipovitch et al. Br J Dermatol. 2000;143:969.
8 Bhosle M, Kulkarni A, Feldman S, Balkrishnan R. Quality of life in patients with psoriasis. Health Qual Life Outcomes. 2006;4(35)
9 Armstrong et al. PLOS One. 2012;12:e52935
10 PH Schafer et al. Apremilast, a cAMP phosphodiesterase-4 inhibitor, demonstrates anti-inflammatory activity in vitro and in a model of psoriasis. British Journal of Pharmacology (2010), 159, 842–855.