Η Παγκόσμια Ημέρα για τον Διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη και υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η συχνότητα του Σακχαρώδους Διαβήτη αυξάνεται δραματικά και υπολογίζεται ότι περίπου 1 στα 11 άτομα στο Δυτικό Κόσμο και στη Χώρα μας πάσχουν από τη νόσο. Επίσης, μεγάλος είναι ο αριθμός των ατόμων που παραμένουν αδιάγνωστα, δεν γνωρίζουν δηλαδή ότι έχουν τη νόσο. Αν ο ρυθμός αύξησης των περιστατικών του Διαβήτη εξακολουθήσει, το 2025 αναμένονται περισσότερα από 430 εκατομμύρια Άνθρωποι να πάσχουν από Διαβήτη σε όλον τον Κόσμο. Από το σύνολο των περιστατικών, ποσοστό περίπου 90% έχει Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που σχετίζεται με αυξημένο βάρος σώματος.
Ο πλημμελής έλεγχος της νόσου οδηγεί τους περισσότερους ασθενείς στην εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου όπως στεφανιαία νόσος, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αλλά και σε επιπλοκές όπως νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές όρασης, νευρολογικές διαταραχές, καθώς και έλκη στα πόδια. Πράγματι, περίπου 68% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών με Σακχαρώδη Διαβήτη πεθαίνουν από κάποια μορφή καρδιαγγειακής νόσου, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενώ το 16% πεθαίνει από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Με άλλα λόγια, οι ενήλικες με Σακχαρώδη Διαβήτη παρουσιάζουν 2 ως 4 φορές υψηλότερη πιθανότητα να αποβιώσουν από καρδιαγγειακή νόσο σε σύγκριση με τους ενήλικες χωρίς Διαβήτη. Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες υποστηρίζουν ότι τα άτομα με Διαβήτη παρουσιάζουν τον ίδιο κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα με αυτόν των μη Διαβητικών που είναι μεγαλύτεροι ηλικιακά κατά 15 έτη.
Επιπλέον, μεγάλο ποσοστό των ατόμων με καρδιαγγειακή νόσο παρουσιάζουν διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης. Πράγματι, τόσο ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 όσο και ο προδιαβήτης είναι συνήθεις καταστάσεις σε άτομα με οξέα και χρόνια στεφανιαία σύνδρομα και σχετίζονται με πτωχότερη κλινική πρόγνωση. Περίπου το 20-30% των ασθενών με στεφανιαία νόσο έχουν γνωστό Διαβήτη, ενώ το 70% παρουσιάζει νεοδιάγνωση Διαβήτη. Επιπλέον, η παρουσία καρδιακής ανεπάρκειας συσχετίζεται με μεγαλύτερο επιπολασμό Σακχαρώδη Διαβήτη. Συγκεκριμένα, 30-40% των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζουν είτε προδιαβήτη είτε κλινικά έκδηλο Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και έχει αναπτύξει σχετική Ομάδα Εργασίας «Καρδιά & Σακχαρώδης Διαβήτης». Την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2020 θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή επιστημονική εκδήλωση με ελεύθερη συμμετοχή, με σκοπό να ενημερώσουν τους επαγγελματίες υγείας για την διαχείριση των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη, στοχεύοντας στην πρόληψη αλλά και θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου σε αυτούς ( https://webtv.hcs.gr/diabetesheart20 ). Αναλυτικότερα, μια ομάδα διακεκριμένων Καρδιολόγων και Διαβητολόγων θα αναπτύξουν σημαντικά θέματα όπως οι καρδιολογικές εξετάσεις στις οποίες συνίσταται να υποβληθούν οι ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη, η σωστή ρύθμιση των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη και Καρδιαγγειακή Νόσο, καθώς και τα ελπιδοφόρα δεδομένα από τον ρόλο των νεότερων αντιδιαβητικών φαρμάκων σε καρδιολογικούς ασθενείς, ιδίως με Καρδιακή Ανεπάρκεια. Τέλος, θα παρουσιαστούν και ενδιαφέροντα και συχνά περιστατικά από την καθ’ ημέρα κλινική πράξη που απασχολούν ιδιαίτερα την ιατρική κοινότητα.
Η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη και καρδιαγγειακή νόσο είναι επιτακτική στη σημερινή εποχή, που αντιμετωπίζουμε την κρίσιμη πανδημία από τον νέο Κορωνοϊό SARS-2 (COVID-19). Πράγματι, οι συνάνθρωποί μας με Σακχαρώδη Διαβήτη ή καρδιαγγειακή νόσο ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς φαίνεται ότι πάσχουν συχνότερα και βαρύτερα. Επίσης, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιπλοκών από COVID-19 και παρουσιάζουν αυξημένη θνησιμότητα. Η αποδοχή της νόσου του Διαβήτη, η εκπαίδευση πάνω στην αντιμετώπισή της, η αλλαγή του τρόπου ζωής με σωστή δίαιτα και καθημερινή άσκηση, καθώς και η ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή με παρακολούθηση από τους κατάλληλους ιατρούς αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία για μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση. Εξέχουσας σημασίας είναι φυσικά και η πρόληψη με μείωση της θερμιδικής πρόσληψης και αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης.
Για την ομάδα εργασίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας:
Γεράσιμος Σιάσος (συντονιστής), Καθηγητής Καρδιολογίας
Κωνσταντίνος Τσιούφης, Καθηγητής Καρδιολογίας
Νικόλαος Τεντολούρης, Καθηγητής Παθολογίας
Βάια Λαμπαδιάρη, Καθηγήτρια, Αν. Καθηγήτρια Παθολογίας
Ευάγγελος Οικονόμου, Καρδιολόγος, Επιμελητής Β’