Διαβήτης: Ποιες δερματικές παθήσεις προειδοποιούν;
Συχνές είναι οι δερματικές παθήσεις που προκαλούνται εξαιτίας του διαβήτη τύπου I και II. Το ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν είτε αλλεργικές αντιδράσεις είτε προβλήματα στο δέρμα, κάποια στιγμή στη ζωή τους, αγγίζει το 80% και οι εκδηλώσεις κυμαίνονται από έναν απλό κνησμό έως πολύ σοβαρές λοιμώξεις. Μάλιστα, ορισμένες από αυτές αποτελούν την πρώτη ένδειξη ότι τα επίπεδα της ινσουλίνης δεν είναι φυσιολογικά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η έγκαιρη διάγνωσή τους είναι το κλειδί αφενός μεν για τη γρήγορη αντιμετώπισή τους και αφετέρου για τον εντοπισμό ή τον έλεγχο του διαβήτη και την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
«Η ξηρότητα του δέρματος είναι μια συχνή πηγή προβλημάτων στους διαβητικούς ανθρώπους. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και η προσπάθεια του οργανισμού να τα μειώσει, μέσω της διούρησης από υγρά που αφαιρεί από τα κύτταρα, είναι μία από τις αιτίες της. Ο δεύτερος είναι η διαβητική νευροπάθεια. Ο διαβήτης προκαλεί σε ορισμένους βλάβη στα νεύρα, του ποδιού κυρίως, με αποτέλεσμα να μη μεταδίδεται το μήνυμα για εφίδρωση. Έτσι το δέρμα στεγνώνει, δημιουργώντας μικρορωγμές, οι οποίες γίνονται πύλες εισόδου μολυσματικών παραγόντων. Αυτοί αναπτύσσονται ταχέως λόγω του σακχάρου, οπότε εκδηλώνεται η πάθηση», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Εκτός από την ξηρότητα του δέρματος, που φυσικά μπορεί να προκύψει και σε ανθρώπους χωρίς διαβήτη, υπάρχουν και άλλες προειδοποιητικές ενδείξεις, που θα πρέπει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για αναζήτηση ιατρικής συμβουλής.
Μερικές από αυτές είναι:
- Κνησμός – Όταν ο κνησμός προκαλείται από κακή ροή αίματος, τα κάτω άκρα (ειδικά το τμήμα κάτω από τον αστράγαλο) επηρεάζονται συχνότερα.
- Φαγούρα, κόκκινα εξανθήματα, συχνά με μικροσκοπικές φουσκάλες ή φολίδες, σε ζεστές, υγρές πτυχές του δέρματος – Μπορεί να οφείλεται σε μυκητίαση. Τα άτομα με διαβήτη προσβάλλονται συχνά από τον μύκητα Candida albicans.
- Πρήξιμο, ερυθρότητα, αίσθημα καύσου και πόνος – Πρόκειται για ενδείξεις βακτηριακής λοίμωξης, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα σημεία του σώματος, από τα βλέφαρα και τα τριχοθυλάκια έως ιστούς που βρίσκονται πολύ βαθύτερα από την επιδερμίδα.
- Λέπτυνση του δέρματος, πάχυνση και αποχρωματισμός των νυχιών και κρύο δέρμα – Ενδεχομένως να οφείλονται σε στένωση των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν το δέρμα, δηλαδή σε αθηροσκλήρωση, μια συχνή επίπτωση του διαβήτη.
- Κηλίδες και μελαγχρωματικές βλατίδες – Προκαλούνται επίσης από αλλαγές στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του σώματος. Η πάθηση ονομάζεται διαβητική δερματοπάθεια. Το χρώμα των κηλίδων είναι ανοιχτό καφέ ή κόκκινο και εμφανίζονται συχνά στο μπροστινό μέρος των ποδιών.
- Αποχρωματισμός του δέρματος – Είναι πιθανό να οφείλεται σε λεύκη, μια πάθηση που παρατηρείται σε άτομα με διαβήτη τύπου I.
- Υπερχρωματισμός του δέρματος – Η μελανίζουσα ακάνθωση (Acanthosis Nigricans), όπως ονομάζεται, εκδηλώνεται με την εμφάνιση σκούρου δέρματος στο πίσω μέρος του λαιμού και σπανιότερα στη μασχάλη και στη βουβωνική χώρα.
- Σκληρό, παχύ και κηρώδες δέρμα – Όταν αναπτύσσεται στα δάχτυλα των χεριών ή/και των ποδιών οφείλεται σε σκληροδακτυλία (digital sclerosis). Ορισμένες φορές η πάθηση εξαπλώνεται, ενώ μπορεί να επηρεάσει και τις αρθρώσεις. Καθοριστικό ρόλο παίζει η διάρκεια του διαβήτη, αν και μπορεί να προκύψει και λίγο μετά την έναρξή του.
- Μεγάλες φουσκάλες – Στη φυσαλιδώδη δερματοπάθεια (bullosis diabetesricorum) τα διαβητικά άτομα εμφανίζουν ξαφνικά στο δέρμα τους ανώδυνες φουσκάλες (μία ή περισσότερες), σαν εκείνες που εμφανίζονται μετά από έγκαυμα, κυρίως στα άκρα.
- Κίτρινες, κοκκινωπές ή καφέ πλάκες – Μπορεί να προκαλούνται από μια πάθηση που ονομάζεται λιποειδική νεκροβίωση, η οποία αφορά ένα μικρό ποσοστό διαβητικών. Ξεκινά ως μικρά, επηρμένα, στερεά εξογκώματα, που μοιάζουν με σπυράκια, τα οποία στη συνέχεια μετατρέπονται σε μικρές ή μεγαλύτερες περιγεγραμμένες περιοχές με πρησμένο και σκληρό δέρμα.
- Ανοιχτές πληγές – Ο ανεξέλεγκτος ή ανεπαρκώς ελεγχόμενος διαβήτης για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε κακή κυκλοφορία του αίματος και βλάβη των νεύρων, που γίνονται αιτία για τα γνωστά σε όλους διαβητικά έλκη, τα οποία εμφανίζονται κυρίως στον άκρα πόδα.
- Μικρά, κοκκινωπά ή κίτρινα εξογκώματα – Κατά την εμφάνισή τους οι εκδηλώσεις αυτές του δέρματος είναι κόκκινες και μοιάζουν με σπυράκια, αλλά σύντομα γίνονται κίτρινα και προκαλούν κνησμό. Το εξανθηματικό ξάνθωμα (eruptive-xanthomatosis), όπως ονομάζεται ιατρικά, εντοπίζεται συχνότερα στους γλουτούς, τους μηρούς, τους αγκώνες και πίσω από τα γόνατα.
«Επίσης ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει διατιτραίνουσες δερματοπάθειες, ομαλό λειχήνα, διαβητικό σκληροίδημα, δακτυλιοειδές κοκκίωμα, και πολλές άλλες παθήσεις. Ο κατάλογος είναι μεγάλος και γι’ αυτό με την εμφάνιση αυτών των ύποπτων ενδείξεων θα πρέπει να κινητοποιείται τον ασθενή. Για όσους γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη, το κύριο μέλημά τους θα πρέπει να είναι ο έλεγχός του, αλλά και η σωστή φροντίδα του δέρματος.
Η διατήρηση του δέρματος καθαρού και στεγνού, η αποφυγή ζεστού μπάνιου, η ενυδάτωση του δέρματος και των χειλιών, η επιμελής περιποίηση των μικροτραυματισμών, η διατήρηση σωστού επιπέδου υγρασίας στο περιβάλλον, η προστασία από τον έντονο ήλιο και η επιλογή υδρόφιλων υφασμάτων είναι μερικές από τις προφυλάξεις που μπορούν να ληφθούν, προκειμένου να αποφευχθούν οι επιπλοκές του διαβήτη στο δέρμα», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.